اولين بانكي كه درايران تاسيس شد “بانك جديدشرق“ نام داشت. اين بانك، كه مركز آن در لندن بود، بدون دريافت هيچ گونه امتيازي در ايران افتتاح شد. “بانك شاهي“ از ديگر بانك‌هايي مي‌باشد كه در ايران اجازه فعاليت يافته بود. مؤسس اين بانك فردي انگليسي به نام “پاول جوليوس رويتر“ بوده است. اين بانك در سال 1872 در ايران تاسيس شد و تا سال 1942 به فعاليت خود ادامه داد. “بانك استقراضي ايران“ كه در سال 1890 توسط فردي روسي بنام “ژاك پولياكوف“ ايجاد شده بود براي مدت 75 سال در ايران فعاليت كرد.
نخستين بانك ايراني درسال 1925 و تحت عنوان “بانك سپه“ فعاليت خود را آغاز نمود. در سال 1960 فكر تدوين قانون جامع پولي و بانكي و تاسيس بانك مركزي به منظور حفظ ارزش پول و اجراي سياست پولي مورد توجه مقامات اقتصادي كشور قرار گرفت. در همين سال، بانك رفاه نيز تاسيس گرديد
نخستين بانك ايراني درسال 1925 و تحت عنوان “بانك سپه“ فعاليت خود را آغاز نمود. در سال 1960 فكر تدوين قانون جامع پولي و بانكي و تاسيس بانك مركزي به منظور حفظ ارزش پول و اجراي سياست پولي مورد توجه مقامات اقتصادي كشور قرار گرفت. در همين سال، بانك رفاه نيز تاسيس گرديد
ملي شدن بانكها
دولت ايران، يك سال پس از پيروزي انقلاب اسلامي (سال 1979) ، در جهت حفظ حقوق صاحبان سپرده و سرمايه‌هاي ملي، بكارانداختن چرخهاي توليدي صنعت كشور و تضمين بازپرداخت سپرده‌ها و پس‌اندازهاي مردم، بانكهاي ايران را ملي اعلام كرد.
دولت ايران، يك سال پس از پيروزي انقلاب اسلامي (سال 1979) ، در جهت حفظ حقوق صاحبان سپرده و سرمايه‌هاي ملي، بكارانداختن چرخهاي توليدي صنعت كشور و تضمين بازپرداخت سپرده‌ها و پس‌اندازهاي مردم، بانكهاي ايران را ملي اعلام كرد.
ادغام بانكها
ادغام بانكها پس از ملي شدن آنها انجام گرفت. بطوري كه، بانكها پس از ادغام از 37 بانك، به 6 بانك تجاري و 3 بانك تخصصي تقسيم‌بندي شدند. بانكهاي تجاري شامل : بانك رفاه، بانك ملي ايران، بانك صادرات ايران، بانك تجارت، بانك ملت و بانك سپه مي‌باشند. بانكهاي تخصصي نيز شامل: بانك كشاورزي، بانك مسكن و بانك صنعت و معدن مي‌باشند
ادغام بانكها پس از ملي شدن آنها انجام گرفت. بطوري كه، بانكها پس از ادغام از 37 بانك، به 6 بانك تجاري و 3 بانك تخصصي تقسيم‌بندي شدند. بانكهاي تجاري شامل : بانك رفاه، بانك ملي ايران، بانك صادرات ايران، بانك تجارت، بانك ملت و بانك سپه مي‌باشند. بانكهاي تخصصي نيز شامل: بانك كشاورزي، بانك مسكن و بانك صنعت و معدن مي‌باشند
اركان بانكها
پس از ملي شدن بانكها در ايران اركان بانكها بشرح ذيل تغيير يافت:
مجمع عمومي بانكها
شوراي عالي بانكها
هييت مديره هر بانك
مدير عامل هر بانك
مجمع عمومي بانكها
شوراي عالي بانكها
هييت مديره هر بانك
مدير عامل هر بانك
مجمع عمومي بانك‌هامتشكل ازمقامات ذيل مي‌باشد:
وزير امور اقتصادي و دارايي
وزير امور اقتصادي و دارايي
وزير صنايع
وزير بازرگاني
وزير جهاد و كشاورزي
وزير مسكن وشهرسازي
رييس سازمان مديريت و برنامه ريزي كشور.
شوراي عالي بانكها از افراد ذيل تشكيل شده است:
رييس كل بانك مركزي ايران
مدير كل بانك ملي ايران
نماينده وزارت امور اقتصادي و دارايي
نماينده سازمان مديريت و برنامه ريزي
نماينده وزارت مسكن وشهرسازي
نماينده وزارت جهاد و كشاورزي
نماينده وزارت بازرگاني
نماينده وزارت صنايع ومعادن
تعداد اعضا هيات مديره و وظايف آنان بر طبق اساسنامه هر بانك مي‌باشد.مدير عامل هر بانك بر اساس پيشنهاد شوراي عالي بانكها و از طرف مجمع عمومي بانكها منصوب مي‌شود.
وزير بازرگاني
وزير جهاد و كشاورزي
وزير مسكن وشهرسازي
رييس سازمان مديريت و برنامه ريزي كشور.
شوراي عالي بانكها از افراد ذيل تشكيل شده است:
رييس كل بانك مركزي ايران
مدير كل بانك ملي ايران
نماينده وزارت امور اقتصادي و دارايي
نماينده سازمان مديريت و برنامه ريزي
نماينده وزارت مسكن وشهرسازي
نماينده وزارت جهاد و كشاورزي
نماينده وزارت بازرگاني
نماينده وزارت صنايع ومعادن
تعداد اعضا هيات مديره و وظايف آنان بر طبق اساسنامه هر بانك مي‌باشد.مدير عامل هر بانك بر اساس پيشنهاد شوراي عالي بانكها و از طرف مجمع عمومي بانكها منصوب مي‌شود.
تغييرسيستم بانكداري
از اقدامات مهم دولت پس از پيروزي انقلاب اسلامي، خارج نمودن سيستم بانكداري در ايران از حالت ربوي به غير ربوي. (بانكداري اسلامي) بوده است. قانون بانكداري بدون ربا، درسال 1983 در مجلس شوراي اسلامي ايران به تصويب نمايندگان مجلس رسيد.
از اقدامات مهم دولت پس از پيروزي انقلاب اسلامي، خارج نمودن سيستم بانكداري در ايران از حالت ربوي به غير ربوي. (بانكداري اسلامي) بوده است. قانون بانكداري بدون ربا، درسال 1983 در مجلس شوراي اسلامي ايران به تصويب نمايندگان مجلس رسيد.
منبع: https://banki.ir
