عبدالحمید منصوری، مدیرعامل سامانه‌های یکپارچه بزرگ فردا (TLS)؛ ماهنامه عصر تراکنش / پایه و اساس پیدایش بانکداری، مقوله وام و تسهیلات بوده و این پدیده توسط آشوری‌ها و سومری‌ها در ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد مشاهده شده است که تجار به کشاورزان وام غلات (grain loan) می‌دادند و بعدها در یونان باستان و در زمان امپراتوری رومی‌ها،